lesvos historical map
Ο ιστορικός-αρχαιολογικός χάρτης της Λέσβου είναι προσφορά της geopsis)

 

Το κάστρο της Μυτιλήνης


Φωτo: Μιτελούδης Βασίλειος

Επάνω ακριβώς από τον πευκώνα σε έναν από τους λίγους πνεύμονες της πόλης, υψώνεται το κάστρο. Είναι από τα μεγαλύτερα που υπάρχουν στο μεσογειακό χώρο. με πολλές κατακρημνίσεις και άλλες φθορές. Στα τελευταία χρόνια έγιναν αναστηλώσεις και συμπληρώματα σε διάφορα σημεία του. Η οικοδόμηση και οι ενισχύσεις του οχυρού έγιναν σε διάφορες εποχές, με πρώτη πιθανότατα αυτή του Ιουστινιανού Για το χτίσιμο του χρησιμοποιήθηκε αρχαίο οικοδομικό υλικό, όπως φαίνεται από τα άφθονα εντοιχίσματα. και τούτο πιθανολογεί την ύπαρξη στην περιοχή αρχαίας οχύρωσης Το κάστρο της Μυτιλήνης αναφέρεται οε επίσημο ενετικό κατάλογο του 1260 Ανακαινίστηκε το 1373 από το Φραγκίσκο Γατελούζο και συμπληρώθηκε στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Στην περίοδο αυτή χτίστηκε μέσα στο κάστρο το τουρκικό ιεροδιδασκαλείο. Το κτίσμα αυτό σώζεται ακόμα. Στο φρούριο βρισκόταν το παλάτι των Γατελούζων. Ένας τετράγωνος πύργος που έμεινε με το όνομα -Πύργος της βασίλισσας, και διατηρείται ως σήμερα σχεδόν ακέραιος. Στον «Πύργο της βασίλισσας» είναι εντοιχισμένη πλάκα με ευδιάκριτα ανάγλυφα σχήματα. Έναν αετό στη μια άκρη και στην άλλη τα πέταλα των Γατελούζων και τα τέσσερα Β. Από τη μια και την άλλη πλευρά διακρίνονται παραστάσεις Ρωμαίων μονομάχων Στην εξωτερική πύλη υπάρχει πλάκα με το οικόσημο των Παλαιολόγων, δικέφαλο αετό με δύο Β και αετό απλό. Αλλες επιγραφές υπάρχουν οε διάφορα σημεία του κάστρου Μέσα στο φρούριο βρίσκονται υπόγειες στοές που χρησίμευαν ως τόπος συνάθροισης των γυναικόπαιδων στις ώρες της μάχης.

 

Γέφυρα Κρεμαστής (14ος -15ος αι.)

Ακέραιο σώζεται το τοξωτό μεσαιωνικό «Γεφύρι της Κρεμαστής», ζεύγμα του ορμητικού ποταμού Τσικνιά. Χτίσθηκε από τους Γστελούζους κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας στη Λέσβο (1355-1462) για στρατιωτικούς λόγους (οδική σύνδεση με το κάστρο της Μήθυμνας και τροφοδότηση βίγλας στο Λεπέτυμνο) και για εμπορικές ανάγκες Για την κατασκευή του θρυλείται ιστορία παρόμοια με του γεφυριού της Αρτας (εντοιχισμός της γυναίκας του πρωτομάστορα).

 

 

Αρχαία Πύρρα (8ος - 3ος π.Χ. αι.)

Κοντά στις εκβολές του ποταμού Βούβαρη, βρίσκονται τα ερείπια της αρχα\ας πόλης της «Πύρρας». καταποντισμένα στη θάλασσα και ορατά όταν το νερό ηρεμεί, η θέα των οποίων προκαλεί δέος. Η Πύρρα ήταν μια από τις πέντε πόλεις - κράτη της Λέσβου κατά την αρχαιότητα. Η ύπαρξη της χρονολονείτα* από τον 10ο - 8ο π. Χ. μέχρι το 231 π. Χ. όπου ισχυρός σεισμός κατέστρεψε την πόλη και με την παλίρροια που προκάλεσε βΰ&σε τμήμα τΠς Η θέση που κατείχε η Πύρρα στην αρχαιότητα ήταν ιδεώδης Στο πλάτωμα πάνω από τη θάλασσα, δέσποζε στην γύρω θαλάσσια και χερσαία περιοχή Το τείχος του περιβόλου, ακολουθώντας το χείλος του

 

Ρωμαϊκό υδραγωγείο Μόριας

Αφήνοντος τη Μυτιλήνη, σε απόσταση 6 χλμ και παρακάμπτοντας τον κεντρικό δρόμο, συναντάμε τη Μόρια, ένα χωριό με γραφικούς πύργους, μέσα στις ελιές κα τα περβολια. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, του 17ου αιώνα, με περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο και αγιογραφίες. μεταξύ των οποίων και την "Παναγία των Ασμάτων" που φιλοτέχνησε ιερέας του ναού. Σε μικρή απόσταση από το χωριό σώζονται και μερικές αψίδες του ρωμαϊκού υδραγωγείου, οι 'Καμαρες'. που έχει κατασκευαστεί οπό το λεσβιακό γκρίζο μάρμαρο. Ο επισκέπτης φτάνει εκεί, ακολουθώντας ένα λιθόστρωτο που ξεκινά από το χωριό. Στην αρχαιότητα, το υδραγωγείο παρείχε νερό στην Μυτιλήνη, από την περιοχή της Αγιάσου και είναι 26 χλμ περίπου μακρύ. Επίσης, στην περιοχή Βρίσκεται αρχαίο λουτρό του 4ου πΧ αιώνα, τα μάρμαρα του οποίου χρησιμοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, για την κατασκευή των εδωλίων του αρχαίου θεάτρου της Μυτιλήνης. Τέλος, στην περιοχή υπάρχει ένα σπήλαιο με τρύπες στην οροφή του, που επιτρέπουν την είσοδο του φωτός

 

Αρχαίο Θέατρο Μυτιλήνης

Το θέατρο βρίσκεται σε κοιλότητα υψώματος, δίπλα σε ένα μικρό δασάκι από πεύκα σε μικρή απόσταση από το τέλος του ανηφορικού δρόμου που φτάνει ως την εκκλησία της Αγίας Κυριακής. Η τοποθεσία αυτή στο ψηλότερο σημείο της πόλης, κορύφωνε αισθητικά όπως φαίνεται κάποια ευρύτερη μνημειακή διαμόρφωση του χώρου.

Το 1958, από ανασκαφές που έκανε ο αρχαιολόγος Δ. Ευαγγελίδης, αποκαλύφθηκε η ορχήστρα και τμήμα της σκηνής και του κοίλου. Ο Ευαγγελίδης δήλωσε τότε ότι το θέατρο της Μυτιλήνης ήταν από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας. Χωρούσε 15000 περίπου θεατές και ήταν εφάμιλλο της Επιδαύρου. Χτίστηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, Επισκευάστηκε στα χρόνια των Ρωμαίων, όταν η Λέσβος βρισκόταν σε πνευματική άνθηση. Κατά τις ανασκαφές αποκαλύφθηκαν ερείπια βωμού αφιερωμένου στην ιέρεια Ποταμίλλη και βρέθηκαν το ακέφαλο και θρυμματισμένο άγαλμα της ιέρειας, επιγραφής, ένα χέρι αγάλματος υπερφυσικού μεγέθους καθώς και αποχετευτικό σύστημα με πήλινους σωλήνες. Όλα τα ειδώλια που βρέθηκαν, είχαν αποσπαστεί από την αρχική τους θέση. Πολλά είχαν χρησιμοποιηθεί ως δομικό υλικό για την ανέγερση διαφόρων κτισμάτων και ιδίως για την ανακαίνιση του φρουρίου από τους Γατελούζους.

Η ηχητική του θεάτρου ήταν ιδεώδης και αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς ακόμη και σήμερα. Ο Πομπήιος όταν επισκέφθηκε τη Μυτιλήνη, ενθουσιάστηκε τόσο ώστε έδωσε εντολή παρόμοιο θέατρο να αναγερθεί και στη Ρώμη. Έτσι το θέατρο της Μυτιλήνης χρησίμευσε για πρότυπο του περίφημου Πομπηιανού θεάτρου της ρωμαϊκής πρωτεύουσας. Τιμητικά καθίσματα που λέγονταν «προεδρίαι» βρίσκονταν στο κάτω μέρος των κερκίδων και προορίζονταν για τους επισήμους. Μπορεί να φτάσει κανείς με αυτοκίνητο, μέχρι την είσοδο, διασχίζοντας ένα χωματόδρομο 150 περίπου μέτρων. Στην περιοχή του αρχαίου θεάτρου, δυτικά από το νεκροταφείο της Αγίας Κυριακής, διακρίνονται τμήματα του αρχαίου πολυγωνικού τείχους της πόλης.


Προβολή Μεγαλύτερου Χάρτη

(Πηγή: Τουριστικός Οδηγός Λέσβου, εκδόσεις TOYBIS)

 

Επικοινωνία